مقایسه ریپل و استلار؛ این پلتفرم‌ها چه شباهت‌ها و چه تفاوت‌هایی دارند؟

هدف هر دو پلتفرم ریپل و استلار تسهیل در تراکنش‌های مالی بین‌المللی است. طرفداران رمز ارزها مدام شباهت‌ها و تفاوت‌های بلاک چین‌های این دو پلتفرم را با هم مقایسه می‌کنند، تا ببینند کدام یک از آنها بهتر عمل می‌کند. در ابتدا باید بگوییم که هر دو رمز ارز XRP و XLM بسیار محبوب هستند. به همین منظور، تصمیم گرفتیم به مقایسه ریپل و استلار به صورت کامل بپردازیم.

شبکه‌های بلاک چین ریپل و استلار هر دو می‌خواهند سیستم‌های پرداخت جهانی را متحول کنند؛ اما هر کدام با روش‌های متفاوت. ریپل همکاری نزدیکی با بانک‌ها و موسسات مالی دارد، در حالی که استلار بسیار مردمی‌تر عمل می‌کند.

مقایسه ریپل و استلار

قبل از این که به مقایسه ریپل و استلار بپردازیم،‌ خوب است که تاریخچه این دو پلتفرم را بدانیم؛ یکی از مهره‌های اصلی جنبش کریپتو یعنی Jed McCaleb، بنیانگذار صرافی متمرکز Mt. Gox است. این صرافی اولین صرافی بیت‌کوین در دنیا بود که بیش از ۷۰ درصد معاملات بیت‌کوین در آنجا انجام می‌شد. اما در فوریه ۲۰۱۴، این صرافی هک شد و ۸۵۰ هزار بیت‌کوین (با قیمت ۵۵۰ دلار در آن زمان) در مجموع به ارزش ۴۵۰ میلیون دلار از دارایی‌های مشتریان از بین رفت. ارزش این مقدار بیت‌کوین، امروز معادل ۹,۵۰۰,۰۰۰,۰۰۰ دلار است!

در تاریخ ارزهای رمزنگاری شده، هک شدن صرافی MT. Gox یک فاجعه محسوب می‌شود. در این صرافی و در روزهای اوج خود، بیش از مجموع تمام صرافی‌های امروزی معامله انجام می‌شد. پس از Mt. Gox، مک کِیلِب شروع به کار بر روی یک شبکه کریپتویی کرد که وابسته به تجهیزات ماینینگ و صرف انرژی زیاد نباشد. این شبکه، ریپل نام‌گذاری شد. اما عدم توافق بین McCaleb و دیگر اعضای تیم ریپل، باعث شد که او از این تیم جدا شود در  سال ۲۰۱۴، مک کیلب به همراه جویس کیم (Joyce Kim) استلار را بنیان گذاری کرد.

پس تنها ماموریت ریپل و استلار شبیه به هم نیست؛ بلکه سازنده آنها نیز شبیه است!

ریپل چیست؟

ریپل در سال ۲۰۱۲ توسط دو برنامه نویس به نام‌های Jed McCaleb و Chris Larsen بنیانگذاری شد. توکن ریپل XRP نام دارد. ایده پشت شبکه بلاک چین Ripple این است که به بانک‌ها خدمات انتقال پول به صورت لحظه‌ای و تقریبا بدون هزینه را ارائه دهد.

ریپل مبتنی بر تکنولوژی دفتر کل توزیع شده (DLT) است که برای انتقال پول به صورت بین مرزی، نیاز به شخص ثالث را از بین می‌برد و هزینه‌ها و زمان انجام انتقالات را نیز کاهش می‌دهد. با این که بازار هدف ریپل بانک‌ها هستند، اما کاربران زیادی نیز از توکن XRP استفاده می‌کنند.

استلار چیست؟

یکی از بنیانگذاران ریپل یعنی Jed McCaleb، استلار را در سال ۲۰۱۴ بنا کرده است. استلار شبیه ریپل است، از این جهت که ارسال و دریافت سریع دارایی‌ها را ممکن می‌سازد. کدهای استلار نیز شبیه به ریپل هستند. تفاوت بین این دو، در بازار هدف آنهاست. توکن XLM استلار برای اقشار متوسط جامعه طراحی شده، اما بانک‌ها نیز می‌توانند از آن استفاده کنند. تمرکز Stellar بر روی مردم کشورهای فقیر و کمتر توسعه یافته است، تا آنها بتوانند تقریبا به صورت آنی و ارزان، با اقتصاد جهانی ارتباط داشته باشند. پروتکل استلار به این صورت کار می‌کند که: ابتدا پول فیات فرستنده تراکنش را به XLR تبدیل می‌کند و سپس این XLR را تبدیل به ارز شخص گیرنده می‌کند و به او ارسال می‌کند.

تفاوت‌های بین ریپل و استلار

تفاوت‌های بین این دو رمز ارز را می‌توان به صورت زیرا خلاصه کرد:

هدف:

• الگوریتم اجماع
• توزیع توکن‌ها
• بزرگ بودن سازمان‌ها
• طبیعت تورمی و غیرتورمی بودن توکن‌ها

شباهت‌های این دو به قدری زیاد است، که برخی فکر می‌کنند چرا به هر دوی آنها نیاز داریم؟!

اما به هر حال، هر دوی آنها:

• نودهای خصوصی دارند و اجازه ماینینگ ندارند.
• مبتنی بر تکنولوژی دفتر کل توزیع شده هستند.
• تراکنش‌های تقریبا رایگان و سریع را ارائه می‌دهند، که برای انتقال پول و پرداخت‌های بین‌المللی ایده‌آل هستند.

صرف نظر از شباهت‌های استلار و ریپل، آنها به قدری تفاوت دارند که به هر دوی آنها نیاز داشته باشیم. بزرگ‌ترین تفاوت‌های آنها، هدف و بازار هدف است. همانطور که اشاره کردیم،‌ هدف ریپل مخصوص خدمات بانکی است؛‌ یک بازار عظیم با پتانسیل‌های سودآوری بسیار زیاد. اما در مقابل، هدف استلار خدمات رسانی بانکی به مردم سراسر جهان، به خصوص مردم کشورهای فقیر و کمتر توسعه یافته است. در حقیقت استلار خود را “نه برای سود” می‌نامد؛ چون هدف آن بیشتر کمک به مردم است تا پول در آوردن. ریپل و استلار از دو الگوریتم اجماع متفاوت استفاده می‌کنند. ریپل از RPCA و استلار از SCP.

همچنین توکن‌های XLM تورمی، و توکن‌های XRP ضد تورمی هستند. به این معنی که عرضه آنها به نوبت افزایش و کاهش می‌یابد. در نهایت، ریپل متمرکزتر از استلار است، اما هر دوی آنها غیرمتمرکزتر از ارزهای سنتی هستند. همچنین جالب است اشاره کنیم که ریپل سازمان بزرگ‌تری است و سرمایه بیشتری دارد. این به خاطر بازار هدف بزرگ‌تری است که ریپل انتخاب کرده. اما استلار کوچک‌تر است و تیم باتجربه‌تری دارد و بازاریابی آن به اندازه ریپل گسترده نبوده است.

الگوریتم اجماع ریپل (RPCA)

قبل از این که بفهمیم الگوریتم اجماع ریپل چگونه کار می‌کند، مواردی هستند که باید با آنها آشنا باشید:

• سرور (Server):

هر چیزی که نرم‌افزار سرور ریپل را اجرا می‌کند و در پروسه اجماع مشارکت می‌کند، یک سرور نامیده می‌شود.

• لیست نودهای منحصر به فرد (UNL):

مجموعه‌ای از سرورهای دیگری است که توسط هر سرور نگهداری می‌شوند. اعضای UNL یک سرور، مسئول رای دهی و تعیین اجماع هستند.

اکنون ببینیم که الگوریتم اجماع RPCA چگونه کار می‌کند:

در ابتدای پروسه اجماع، هر سرور تمام تراکنش‌های موجود را دریافت می‌کند. این تراکنش‌ها می‌توانند جدید باشند، می‌توانند از دوره قبلی باقی مانده باشند، و یا قبلا تعداد تاییدیه‌های لازم را نگرفته باشند.

سپس سرور اصلی این تراکنش‌ها را در بین تمام سرورهای داخل UNL ارسال می‌کند. اعضای UNL می‌توانند درباره معتبر بودن یا نبودن هر تراکنش رای دهند.

زمانی که حداقل ۸۰ درصد اعضای UNL‌ با معتبر بودن یک تراکنش موافق بودند، این تراکنش در دفتر کل اضافه می‌شود.

این الگوریتم اجماع (RPCA) بسیار سریع است و قادر به تایید ۱۵۰۰ تراکنش در ثانیه است.

اما با این وجود، برخی از صاحب نظران این عرصه اعتقاد دارند که الگوریتم RPCA تنها می‌تواند ۲ مورد از ۳ مورد زیر را همزمان داشته باشد؛ البته برخی از این صاحب نظران می‌گویند که الگوریتم اجماع ریپل ، امنیت را فدای دو مورد دیگر می‌کند.

• امنیت
• پایان تضمین شده
• مقاومت در برابر خطا

الگوریتم اجماع استلار (SCP)

استلار در ابتدای شروع به کار خود، از الگوریتم اجماع ریپل یعنی RPCA استفاده می‌کرد؛ اما بعدها پروتکل اجماع خود با نام SCP را به وجود آورد.

SCP یک پروتکل FBA (موافقت بیزانس متحد شده) است که تضمین می‌کند تنها نودهای خوش رفتار می‌توانند شبکه را تایید کنند. این پروتکل روشی برای به اجماع رسیدن، بدون تکیه بر سیستمی است که تراکنش‌های مالی را با دقت ثبت و ذخیره می‌کند.

در زمینه تفکیک نودهای بد رفتار، پروتکل SCP از پیش رفتن شبکه جلوگیری می‌کند، تا زمانی که اجماع صورت بگیرد. این پروتکل دارای ۴ مشخصه است:

• کنترل غیرمتمرکز
• تاخیر کم
• اعتماد منعطف
• امنیت همگام

این الگوریتم اجازه می‌دهد تا اجماع به صورت غیرمتمرکز و محاسبه شبکه‌ای بدون رهبر انجام شود. شبکه پرداخت استلار از SCP استفاده می‌کند تا اطلاعاتی ثابت از تاریخچه تراکنش‌های شبکه را برای تمام مشارکت کنندگان ارائه دهد.

فلسفه‌های متفاوت

ریپل با هدف حل هزاران مشکلی که در پرداخت‌های بین مرزی وجود داشت، ایجاد شد. زمانی که درباره حواله‌های بین مرزی صحبت می‌کنیم،‌ دو مسئله پیش می‌آید:

• هزینه‌های بالا
• پروسه طولانی مدت انجام پرداخت

این مشکلات بر اثر پروسه‌های ناکارآمد بانک‌ها و موسسات مالی به وجود می‌آید. این‌ها هر کدام درصدی کارمزد برای خود بر می‌دارند و در نهایت به علت گردش پول در بین تمام آنها، زمانی طولانی به هدر می‌رود. ریپل با هدف حل این مشکلات پا به میدان گذاشت تا بتواند انجام تراکنش‌های بین موسسات مالی را بدون وجود واسطه انجام دهد.

اما در مورد استلار باید گفت که هدف اصلی آن، فراهم کردن انتقال سریع و ارزان پول برای مردم عادی به سراسر دنیاست؛ حتی برای کسانی که حساب بانکی ندارند.

موسسات مالی و بانک‌ها می‌توانند از تکنولوژی استلار برای خدمات پرداخت بین مرزی استفاده کنند، اما بنیاد استلار به صورت واضح و شفاف اعلام کرده که هدف آنها، متصل کردن مردم به خدمات مالی ارزان قیمت است.

این شبکه‌ها به کجا همکاری دارند؟

ریپل با موسسات مالی مختلفی در سراسر دنیا همکاری می‌کند. موسساتی مثل Western Union، Accenture، American Express، MoneyGram، Oman-Based Bank of Dohfar، Euro Exim Bank، SBI Group، بانک ملی کویت و Akbank ترکیه.

لازم به ذکر است که سایت‌های مشهور کریپتویی مثل Binance و eToro نیز راغب به همکاری با ریپل در آینده هستند.

اما استلار کمی کمتر مورد توجه قرار گرفته بود؛ تا زمانی که با غول تکنولوژی یعنی IBM شروع به همکاری کرد. این پروژه، استلار را به رقیبی قدرتمند در زمینه خدمات پرداخت تبدیل کرد.

مقایسه عملکرد XRP و XLM

زمانی که بحث عملکرد بین ریپل و استلار به میان می‌آید، باید گفت که استلار عملکرد بهتری دارد.

در حالی که ریپل بر روی پرداخت‌های بین المللی ارزان و سریع تمرکز دارد، استلار علاوه بر این‌ها به کاربران اجازه می‌دهد که دارایی‌هایشان را به یک دارایی دیگر که مبتنی بر شبکه استلار است تبدیل کنند. اما درباره ریپل، شما باید XRP را در جای دیگری ببرید و به یک دارایی دیگر تبدیل کنید.

همچنین استلار از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند. یعنی XLM تنها یک پول نیست؛ بلکه یک پول برنامه پذیر است. مثلا با استفاده از قراردادهای هوشمند XLM، شما می‌توانید عرضه اولیه کوین (ICO) مخصوص خود را بسازید و آن را به فروش برسانید.

این نوع عملکرد، ارزش بسیار بیشتری به شبکه می‌دهد؛ درست مثل اتریوم. بسیاری از محبوب‌ترین پلتفرم‌های ICO در سال ۲۰۱۷ که انفجار قیمتی در آنها اتفاق افتاد، مبتنی بر بلاک چین اتریوم بودند.

عدم تمرکز

یک فاکتور مهم دیگر برای مقایسه ریپل و استلار، سطح عدم تمرکز آنهاست.

ریپل تنها تعدادی از افراد یا سازمان‌ها را برای مشارکت در اجماع یا توافقات و تایید تراکنش‌ها می‌پذیرد؛ معمولا بانک‌ها یا دیگر سازمان‌های بزرگ. اما استلار به همه اجازه می‌دهد که در پروسه اجماع شرکت کنند.

به علاوه، پس از این که Jed McCaleb از ریپل رفت و این شرکت توکن‌های XRP او را فریز کرد و اجازه برداشت به او نداد، ریپل چهره زشتی پیدا کرد. با این که این قضیه بعدها درست شد، اما این قضیه نتوانست عقیده مردم را عوض کند. چون نشان داد که ریپل می‌تواند هر کسی را که می‌خواهد، سانسور کند. اما عدم تمرکز استلار ، بیشتر به اصول اولیه غیرمتمرکز بودن رمز ارزها نزدیک است.

تیم

زمانی که بحث تیم‌های سازنده هر دو رمز ارز به میان می‌آید، باید گفت که هر دو تیم بسیار قدرتمندی دارند.

Jed McCaleb که بنیانگذار هر دو بوده است، کمابیش پدر صنعت تحول بانکداری و سیستم‌های پرداخت با استفاده از بلاک چین نامیده می‌شود. اما به هر حال، ریپل دارای تیمی متشکل از تعداد زیادی کارمند با تجربه در زمینه پرداخت‌های جهانی است. همچنین به غیر از صدها نفر کارمند، دارای شعب مختلفی در سراسر جهان است.

توزیع توکن‌ها

زمانی که در سطح فنی به این قضیه نگاه کنیم، توزیع هر دو توکن تقریبا به صورت متمرکز انجام می‌شود.

البته ریپل به صورت متمرکزتری توزیع توکن‌ها را انجام می‌دهد؛ ریپل تقریبا ۶۰ درصد توکن‌های XRP را خودش توزیع می‌کند. استلار نیز مشکلات توزیع خودش را دارد؛ در گذشته تقریبا ۸۵ درصد توکن XLM در گردش توسط استلار توزیع می‌شد؛ اما این موضوع تا حد زیادی پس از ارتقاهایی که در این رمز ارز انجام شد، یعنی از زمانی که استلار توکن‌های XLM را می‌سوزاند و یا آنها را به یک حساب بلااستفاده انتقال می‌داد، حل شد. یعنی بیش از ۵۵ میلیارد توکن XLM که حدود ۴.۷ میلیارد دلار در آن زمان ارزش داشتند، از چرخه خارج شدند.

البته هنوز هم استلار کنترل تقریبا ۳۰ میلیارد از ۱۰۰ میلیارد توکن XLM ایجاد شده (تقریبا ۳۰ درصد از کل توکن در چرخه) را کنترل می‌کند. این شامل تمام عملکردهای استلار، برنامه‌ها و همکاری‌های آن است. با این وجود، هنوز هم این مقدار کنترل از ریپل خیلی بهتر است؛‌ زیرا ریپل بخش اعظمی از توکن‌های در گردش را کنترل می‌کند.

تورم

آخرین نکته مقایسه‌ای بین ریپل و استلار، تورم است. مقدار عرضه کل ریپل ثابت است؛ در حالی که استلار سالیانه ۱ درصد تورم دارد.

به علاوه، ریپل تمام کارمزدهای تراکنش‌ها را می‌سوزاند. پس می‌توان گفت که ریپل ضدتورمی است. یعنی عرضه کل آن هر از گاهی کاهش می‌یابد. اما عرضه کل استلار در طی زمان افزایش می‌یابد. پس می‌توان گفت که استلار یک توکن تورمی است.

اگر ما تئوری اقتصادی عرضه و تقاضا را در نظر بگیریم، به این نتیجه می‌رسیم که عرضه توکن XRP کاهش می‌یابد و این توکن کمیاب‌تر و ارزشمندتر می‌شود (البته ما فرض را بر این می‌گیریم که تقاضا برای آن ثابت بماند). اما استلار برعکس ریپل است؛ افزایش عرضه توکن XLM، فشار فروش را بر روی آن ایجاد می‌کند و در نتیجه، ارزش آن کاهش می‌یابد.

در مجموع، اگر از لحاظ قیمتی به این دو توکن نگاه کنیم، ریپل برنده این مسابقه است.

جمع بندی

هدف ریپل و استلار، ایجاد سهولت در پرداخت‌های بین مرزی است. ریپل دو سال زودتر از استلار تاسیس شده و هدف آن بانک‌ها هستند و استلار نیز افراد محروم از خدمات بانکی را هدف گرفته است. در زمان نگارش مقاله، توکن XRP در سایت Coinmarketcap در رتبه ۳ و توکن XLM در رتبه ۱۲ قرار دارند. مارکت کپ توکن XRP حدود ۳۰ میلیارد دلار بوده و ارزش بازار استلار تقریبا ۳.۵ میلیارد دلار برآورد می‌شود.

همچنین قیمت توکن XRP در زمان نگارش مقاله ۰.۶۶ دلار، و قیمت توکن XLM نیز ۰.۱۶ دلار است.

در مجموع، با مقایسه استلار و ریپل متوجه می‌شویم که هر دو، دارایی‌هایی هستند که شباهت‌های فراوانی دارند. اما در برخی موارد ریپل از استلار بهتر است و بالعکس. در زمینه‌های عملکرد، عدم تمرکز و توزیع توکن‌ها، استلار عملکرد بهتری دارد و در زمینه تیم و ضد تورمی بودن، ریپل از استلار بهتر عمل می‌کند. به نظر می‌رسد که هر دو دارایی نقش‌های مهمی در آینده دنیا بازی می‌کنند و نمی‌توان گفت کدام یک از آنها برنده این مسابقه است؛ ریپل به همکاری با بانک‌ها و راه حل‌های روش‌های پرداخت بین مرزی ادامه خواهد داد و استلار نیز با کمک به مردمی که از خدمات بانکداری و پرداخت‌های بین مرزی محروم‌اند، رسالت خود را انجام خواهد داد.