ارز دیجیتال زیکش که یکی از شناخته شدهترین ارزهای دیجیتال حریم خصوصی است که پیشرفتهایی را در عرصه رمزنگاری به دست آورده، تا به کاربران خود امکان ناشناس بودن هنگام انجام تراکنش را ارائه دهد. قبل از توسعه زیکش، ارزهای دیجیتال عمدتا طوری طراحی شده بودند تا اطلاعات مرتبط با مقدار تبادل شده بین کاربران، آدرس ارسال و دریافت کننده همیشه در بلاکچین ثبت شود تا سایر کاربران بتوانند آن را مشاهده کنند. بنابراین، اگرچه با این موضوع مواجه میشوید که میگویند ارزهای دیجیتال برای حریم خصوصی است، اما اینطور نیست اطلاعات میتوانند با افرادی که تراکنش انجام میدهند مرتبط باشند. همچنین زیکش یک شبکه پرداخت غیرمتمرکز همتا به همتا و یک ارز دیجیتال با واحد اختصاری ZEC است.
این ارز دیجیتال انشعاب یا فورکی از بیتکوین بوده و تعداد واحدهای آن هم مانند بیتکوین محدود به ۲۱ میلیون واحد میباشد و در واقع برای ساخت زیکش از کدهای بیتکوین استفاده شده است. زیکش مانند بیتکوین، بلاکچین مخصوص خودش را دارد و مبتنی بر استخراج ماینینگ است. قابلیتی که ارز دیجیتال زیکش را از بیتکوین و بسیاری از ارزهای دیگر متفاوت میکند امکان انجام تراکنشهای خصوصی است. برخلاف بیتکوین که تراکنشهای آن شفاف هستند، با زیکش کاربران میتوانند از حریم خصوصی کامل در تراکنشها بهرمند شوند. در بیتکوین شما میتوانید یک تراکنش را رهگیری کنید و داراییهای موجود در یک آدرس را مشاهده فرمایید اما به گفته تیم توسعه دهنده زیکش در شبکه زیکش امکان مخفی سازی همه چیز وجود دارد. برای افرادی که دوست ندارند جزئیات تراکنش آنها فاش شود، زیکش میتواند گزینه مناسبی باشد.
ارز دیجیتال زیکش شبکهای در حال توسعه است و از ابتدا یک نوآوری اینترنتی بوده و روی مستقل بودن از حاکمیتها و دولتها تاکید داشته و دارد. زی کش به دارندگانش این امکان را میدهد که بدون واسطه و در هر لحظه پولشان را انتقال دهند و نگران قوانین و مشکلاتی نباشند که در بانکها برای انتقال وجه ممکن است به وجود آید. سرمایهگذاری بر روی زیکش در کشورهای جهان سوم میتواند ریسک از دست رفتن و یا کاهش ارزش پول ملی سرمایهگذار به دلیل تورم و یا مشکلات دیگر را کاهش دهد.
نحوهی عملکرد زیکش
زیکش یکی از ارزهای دیجیتالی محبوب و با هدف افزایش سیستم رمزنگاری و حریم خصوصی کاربران در مقایسه با دیگر ارزهای دیجیتالی مانند بیتکوین ایجاد شد. این ارز دیجیتالی غیرمتمرکز و متن باز با نماد ZEC همانند بیتکوین بر پایهی تکنولوژی بلاکچین توسعه داده شده است. این پروتکل از پروتکل علمی Zerocoin ساخته شده است که برای تشکیل سیستم Zerocash به وجود آمده است.
تراکنش زیکش شامل آدرس ارسالی، دریافت آدرس، تعادل حساب و هزینهی تراکنش است. در معاملات زیکش از هر دو آدرس ارسال و دریافت محافظت شده و برای این کار از zero-knowledge proof جهت تایید دادههای رمزنگاری شدهی تراکنش استفاده میشود. آدرسهای رمزنگاری شده به عنوان “z-addrs” نامگذاری شده و همیشه با “z” شروع میشود.
زیکش همچون بیتکوین دارای بلاکچین مخصوص به خود و الگوریتمهای مشابه با آن است که به صورت ماینینگ کار میکند. با این تفاوت که در این ارز دیجیتالی از شفافیت رادیکال بلاکچین بیتکوین برای پیاده سازی متنوعتر استفاده و دادههای تراکنش کاربر به صورت انتخابی نشان داده میشود. این ارز دیجیتالی توسط یکی از استادان دانشگاه جانهاپکینز به نام Matthew Green توسعه یافت. زمان بلاک این ارز ۲٫۵ دقیقه و میزان پاداش آن ۱۲٫۵ واحد است، بنابراین در هر ۲٫۵ دقیقه میتوان ۱۲٫۵ زیکش استخراج کرد.
یکی از ویژگیهای Zcash قابلیت تغییر پذیری توکنها است. این به معنی این است که در سیستم تراکنش میتوان توکنهای زیکش را بدون در نظر گرفتن تاریخچهی تراکنشها در نظر گرفت. در بلاکچین عمومی، این خصوصیات غیر ممکن است، زیرا ممکن است در توکنهای بلک لیست از تاریخچهی تراکنش استفاده کرد.
در زیکش چه کاری میتوان انجام داد
در زیکش بدون اینکه نیاز به افشای آدرس فرستنده و گیرنده و مبلغ باشد میتوان تراکنشها را به درستی انجام داد. به عبارت دیگر، با شبکه زیکش میتوان به طور کلی دو نوع تراکنش انجام داد: تراکنشهای معمولی مثل بیتکوین و همچنین تراکنشهای خصوصی و پوشیده شده. براساس آدرسهای کیف پول در زیکش میتوان شفاف یا غیرشفاف بودن تراکنشها را مشخص کرد. اگر آدرس با حرف t آغاز شود، این آدرس شفاف است و مانند آدرس بیتکوین میتوان تمام جزئیات تراکنشها و موجودی آن آدرس را مشاهده کرد اما اگر آدرس با حرف z شروع شود، نشاندهنده مخفی بودن آن آدرس است و امکان مشاهده و رهگیری تراکنشها را غیر ممکن میکند. برای اطلاعات کافی در مورد پاداش استخراج زیکش به سایت تتر ایران مراجعه کنید، تصمیمات فنی در مورد شبکه زیکش در بنیادی به نام همین شبکه گرفته میشوند. در بنیاد زیکش، توسعهدهندگان این شبکه بر سر تصمیمات مهم باهم به بحث و گفتگو میپردازند و در نهایت یک تصمیم به رای گذاشته میشود. طبق گفته سایت رسمی زیکش، به منظور کسب بودجه برای توسعه این شبکه، تا چهارسال ۱۰ درصد از پاداش استخراج به بنیاد زیکش تعلق خواهد گرفت.
ماهیت زیکش
در حالی که ماهیت شفاف و غیرمتمرکز ارزهای دیجیتالی برای مصرف کنندگان چندین کاربرد دارد، استفاده آنها در اکوسیستم مالی مشکلاتی را به همراه آورده است. این موضوع عمدتا به این دلیل شفافیت رادیکال در سیستم مالی محرمانه است.
به این ترتیب، Zcash ادعا میکند که یک نوع جدید از منحنی توزیع شده به نام “لایه امنیتی صفر” یا ZSL اختراع کرده است که در بالای بلوکهای موجود برای افزایش عملکرد قرار میگیرد. این پشتیبانی از معاملات نیمه شفاف میتواند در بازارهای مالی مورد استفاده قرار گیرد و امکان انتخاب اطلاعات را فراهم آورد. برای مثال، آنها میتوانند دادههای لازم مانند تاریخ و زمان تراکنش را برای بلاکهای عمومی منتشر سازند، اما جزئیات بحرانی همچون هویت طرفهای معاملات و مقادیر مربوطه را نشان ندهند.
امکانات زیکش
زیکش ابزاری رمزنگاری به نام zk-SNARKs به کار میگیرد که مخفف Zero-Knowledge Proofs است. این ابزار به دو کاربر این امکان را میدهد تا معاملات را انجام دهند بدون اینکه طرفین آدرس پرداخت خود را به یکدیگر نشان دهند. این ابزار همچنین باعث میشود معاملات زیکش در بلاکچین ZCash با گیج کردن آدرس پرداخت هر دو طرف و مبلغ مربوط به هر معامله قابل پیگیری نباشد.
از آنجا که آدرسهای پرداخت ضبط شده در بلاکچین آدرس واقعی کاربر نیستند، ردیابی مسیر وجوه داده شده به فرستنده یا گیرنده آن تقریباً غیرممکن است. این باعث میشود زیکش با بیتکوین و بلاکچینهای دیگر که مبلغ منتقل شده از آدرس پرداخت واقعی یک کاربر به آدرس کاربر دیگر را عمومیمیکند متفاوت باشد.
نکات ویژه زیکش
زیکش یک ارز رمزنگاری شده با بلاکچین غیرمتمرکز است که میخواهد ناشناس بودن کاربران و معاملات آنها را فراهم کند.
زیکش حریم خصوصی کاربر را با استفاده از اثبات دانش صفر (zk-SNARKs) برای تأیید معاملات بدون فاش کردن اطلاعاتی که میتواند حریم خصوصی کاربر را به خطر بیندازد، افزایش میدهد.
زیکش بر اساس چارچوب بیتکوین ساخته شده است و از بسیاری جهات با بیتکوین یکسان است.
مانند مونرو و سایر ارزهای رمزپایه بسیار ناشناس، زیکش به دلیل بالقوه تأمین محل امن برای معاملات غیرقانونی مورد انتقاد قرار میگیرد. با این حال، زیکش فقط توسط مجرمان اینترنتی که در شبکههای تاریک معاملات غیرقانونی انجام میدهند، استفاده نمیشود.
زیکش مانند بیتکوین، بلاکچین مخصوص خودش را دارد و مبتنی بر استخراج است قابلیتی که زیکش را از بیتکوین و بسیاری از ارزهای دیگر متمایز میکند امکان انجام تراکنشهای خصوصی است.
امنیت پرداخت در سیستم زیکش (Zcash)
پرداختهای Zcash در یک بلاکچین عمومیمنتشر میشوند؛ اما کاربران قادر به استفاده از یک ویژگی امنیتی اختیاری برای پنهان کردن آدرس فرستنده، گیرنده و میزان ارزش معاملات میباشند. زیکش دارای دو نوع آدرس است:
۱) Z-addr: یک آدرس کاملاً خصوصی که با استفاده از سیستم اثبات دانایی صفر برای محافظت از تراکنش طراحی شده است.
۲) T-addr: که همه پارامترهای تراکنش در آن مانند آدرس بیتکوین شفاف است.
Zcash برای معامله گران خصوصی خود گزینه افشای انتخابی (selective disclosure) را نیز قرار داده که اجازه میدهد تا کاربر برای اهداف حسابرسی از آن استفاده نماید. یکی از دلایل وجود چنین قابلیتی آن است که تراکنشهای خصوصی را با مقررات ضدپولشویی یا مالیات مطابقت دهند.
کیف پولهای زیکش (Zcash)
- کیف پول Ledger Nano S
- کیف پول TREZOR
- کیف پول Jaxx
- کیف پول Cryptonator
- کیف پول Free wallet