انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال
انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال
واگرایی معمولی (RD)
واگرایی معمولی یا “Regular Divergence” نوعی از واگرایی است که در آن حرکت اندیکاتور با نمودار اختلاف دارد و در انتهای روند پدیدار می‌شود و نشان از بازگشت قیمت دارد. واگرایی معمولی به دو نوع مثبت و منفی تقسیم می‌شود:
واگرایی معمولی مثبت (+RD)
واگرایی معمولی مثبت در انتهای یک حرکت نزولی پدیدار می‌شود و بین دو کف ایجاد می‌شود. در این حالت از واگرایی نمودار قیمت ۲ کف دارد که کف دوم آن پایین‌تر از کف اول است اما در‌اندیکاتور کف دوم بالاتر از کف اول قرار گرفته.
این واگرایی به معنی ضعیف شدن قدرت فروشندگان و غلبه خریداران بر آنها است که به تحلیل گران کمک می‌کند تا در زمان رسیدن نمودار به خط حمایت را تشخیص دهند که آیا سطح حمایت خط روند شکسته خواهد شد یا قیمت بر خواهد گشت و مثبت خواهد شد.
واگرایی معمولی منفی (-RD)
واگرایی معمولی منفی در انتهای یک حرکت صعودی پدیدار می‌شود و بین دو سقف ایجاد می‌شود. در این حالت از واگرایی نمودار قیمت ۲ سقف دارد که سقف دوم آن بالا تر از سقف اول است اما در‌اندیکاتور سقف دوم پایین‌تر از سقف اول قرار گرفته.
این واگرایی به معنی ضعیف شدن قدرت خریداران و غلبه فروشندگان بر آنها است که به تحلیل‌گران کمک می‌کند تا در زمان رسیدن نمودار به خط مقاومت روند صعودی تشخیص دهند که آیا سطح مقاومت خط روند شکسته خواهد شد یا قیمت بر خواهد گشت و وارد اصلاح یا روند نزولی خواهد شد.
واگرایی صعودی یا گاوی
واگرایی گاوی زمانی اتفاق می‌افتد که اندیکاتور در حالت صعودی و نمودار اصلی در حالت نزولی قرار داشته باشد و همچنین کمینه قیمت‌های نمایش داده شده در‌اندیکاتور، از کمینه قیمت‌های نمودار واقعی بیشتر باشد. در چنین زمان‌هایی انتظار می‌رود که قیمت روند مخالفی را در پیش بگیرد و به حالت صعودی تغییر پیدا کند. از همین رو وایلدر معتقد بود که واگرایی‌های صعودی فرصت‌های خوبی برای خرید هستند.
واگرایی نزولی یا خرسی
واگرایی خرسی زمانی اتفاق می‌افتد که اندیکاتور در حالت نزولی و نمودار اصلی در حالت صعودی قرار داشته باشد، و همچنین بیشینه قیمت‌های نمایش داده شده در‌اندیکاتور از بیشینه قیمت‌های نمایش داده شده در نمودار اصلی کمتر باشد. در این مواقع انتظار می‌رود که روند قیمت وارونه شود و به حالت نزولی تغییر پیدا کند. از همین رو به عقیده وایلدر، واگرایی‌های نزولی فرصت‌های خوبی برای فروش هستند.
واگرایی مخفی
واگرایی مخفی از نظر تعریف و همچنین کاربرد مخالف دو نوع پیشین است. واگرایی مخفی نیز در شرایطی کاربرد دارد که نمودارهای اندیکاتور و قیمت مخالف یکدیگر هستند. اما با این تفاوت که در حالت گاوی، کمینه قیمت‌اندیکاتور از کمینه قیمت واقعی کمتر و در حالت خرسی، بیشینه قیمت‌اندیکاتور از بیشینه قیمت واقعی بیشتر باشد. واگرایی مخفی (برخلاف نوع قبلی که واگرایی معمولی یا کلاسیک نام دارد) نمایشگر این است که ترند فعلی قیمت هنوز به پایان خود نرسیده و همچنان ادامه خواهد داشت. بنابراین از واگرایی مخفی برای تأیید ترند فعلی استفاده می‌شود، نه بعنوان سیگنالی برای وارونگی آن.
- واگرایی مخفی مثبت ( HD+ ): زمانی اتفاق می‌افتد که نمودار قیمت کفی بالا تر از کف قبلی خود بزند ولی‌اندیکاتور کفی پایین‌تر از کف قبلی خودش بسازد. این حالت نشان‌دهنده ی ادامه‌دار شدن روند صعودی سهم خواهد بود.
- واگرایی مخفی منفی ( HD– ): زمانی اتفاق می‌افتد که نمودار قیمت سقفی پایین‌تر از سقف قبلی خود بزند ولی‌اندیکاتور سقفی بالاتر از سقف قبلی خودش بسازد. این حالت نشان‌دهنده ی ادامه‌دار شدن روند نزولی سهم خواهد بود.
واگرایی کلاسیک RSI
واگرایی نزولی RSI زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت‌ها در سطح بالاتری قرار گرفته و به صورت همزمان، RSI کاهش یافته و در ارتفاع پایین‌تری قرار می‌گیرد. شما معمولا واگرایی RSI را در نقطه اوج یک بازار صعودی مشاهده می‌کنید و این حالت در بازار بورس به نام الگوی بازگشتی شناخته می‌شود. زمانی که واگرایی RSI اتفاق می‌افتد، سرمایه‌گذاران انتظار یک برگشت را دارند.
در مقابل، واگرایی صعودی RSI زمانی تشکیل می‌دهد که قیمت‌ها یک سطح پایین‌تر و RSI یک سطح بالاتر را تشکیل می‌دهند. این حالت، یک هشدار قبلی است مبنی بر این که جهت ترند احتمالا از روند نزولی به صعودی تغییر خواهد کرد. در تحلیل تکنیکال بورس، از واگرایی RSI به گستردگی استفاده می‌شود. برخی از سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند که از فریم‌های زمانی بالاتر برای معامله بر روی واگرایی RSI استفاده کنند. شما نیز می‌توانید با به‌کارگیری این سه استراتژی، دریابید که سیگنال درست خرید و فروش‌اندیکاتور RSI چیست و از آن استفاده کنید.
برخی نکات درباره واگرایی‌ها
- به یاد داشته باشید که واگرایی‌ها، علت تغییر یا ادامه روند نیستند بلکه ابزاری برای شناسایی آنها هستند. مشاهده واگرایی حکم هشدار را دارد و برای تصمیم‌گیری نهایی جهت خرید و فروش، می‌بایست از ابزارهای دیگر برای اطمینان بیشتر استفاده کرد.
- لزوما هر زمانی که تغییر روند رخ دهد، واگرایی وجود ندارد. وجود واگرایی نشانه‌ای برای پیش‌بینی تغییر روند است، نه مهر تأییدی بر آن.
- اندیکاتورهای بسیاری در نرم‌افزارهای تحلیل‌گر نمودارهای قیمتی وجود دارند، اما به‌طور کلی از‌اندیکاتورهای MACD، RSI، CCI، ROC، MFI و OBV در مسیر شناسایی واگرایی‌ها استفاده می‌شوند و فراز و فرود‌های آنها با نمودار قیمتی مقایسه می‌شوند. در میان این‌اندیکاتورها، MACD بهتر می‌تواند به شناسایی واگرایی کمک کند.
- یکی از رایج‌ترین اشتباهات در مورد شناسایی واگرایی‌ها، عدم تشخیص صحیح خط روند (صعودی یا نزولی) است. حتما به بالا و پایین بودن سقف و کف و صعودی و نزولی بودن خط روند توجه کنید، چرا که در غیر‌اینصورت دچار تصمیم اشتباه و ضرر مالی می‌شوید.
- هنگامی که نمودار با سرعت بالا و بدون واگرایی به سمت سطوح حمایت و مقاومت در حرکت باشد، احتمال شکست سطوح بسیار بالا است. در صورتی که شکست سطح حمایت یا مقاومت همزمان با تشکیل واگرایی رخ دهد، پیش‌بینی می‌شود که شکست فریب‌دهنده یا اصطلاحا Fake بوده و مجددا برگشت به سطح شکسته‌شده را شاهد خواهیم بود.
