ارز دیجیتال پالی‌گان (MATIC)

ارز دیجیتال پالی‌گان چارچوبی برای ایجاد شبکه‌های بلاک‌چین متصل است. این پروژه سعی دارد تا با استفاده از یک راه‌حل جدید زنجیره‌ی جانبی (sidechain)، برخی از محدودیت‌های عمده‌ی اتریوم از جمله توان عملیاتی، تجربه‌ی کاربری ضعیف و عدم حاکمیت جامعه را برطرف کند.

یک زنجیره‌ی جانبی، بلاک‌چین نیمه مستقلی است که همزمان و مرتبط با “زنجیره‌ی اصلی” و با هدف بهبود سرعت یا قابلیت‌های بلاک‌چین اصلی کار می‌کند.

ماتیک از فناوری معروف به پلاسما (Plasma) برای پردازش معاملات خارج از زنجیره قبل از نهایی کردن آنها در زنجیره‌ی اصلی اتریوم استفاده می‌کند. اما پالی‌گان، مانند ماتیک تنها یک راه حل ساده برای حل مشکل مقیاس‌پذیری نیست. این پروژه به گونه‌ای طراحی شده‌است که به بلاک‌چین‌های مختلف اجازه‌ی تعامل بدهد.

توسعه‌دهندگان می‌توانند از طریق پروژه پالی‌گان شبکه‌های بلاک‌چین از پیش تعیین شده را با ویژگی‌های متناسب با نیازهایشان راه‌اندازی کنند. این ویژگی‌ها را می‌توان با طیف فزاینده‌ای از ماژول‌ها ایجاد کرد. در واقع پالی‌گان به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا بلاک‌چین‌های مستقل با قابلیت‌های خاص‌تری را ایجاد کنند.

پلاسما چیست؟

لایه پلاسما در پلتفرم پالی‌گان Polygon چارچوبی برای ایجاد برنامه‌های غیرمتمرکز است تا بتوانند به راحتی مقیاس‌بندی شوند و به طور یکپارچه با یکدیگر تعامل داشته باشند.

اساسا، پلاسما از زنجیره‌های متفاوتی تشکیل شده است که تعاملات غیرضروری را کاهش می‌دهد. همانطور که می‌دانید، قدرت واقعی اتریوم ، پشتیبانی برنامه‌های هوشمند غیرمتمرکز و راه حل های DeFi است. با این وجود، برای اینکه این کار موثر واقع شود، اتریوم باید بتواند مقیاس‌بندی کند. پلاسما، یک گام اصلی در جهت دستیابی به مقیاس‌پذیری بیشتر اتریوم است.

چارچوب پلاسما از چندین زنجیره تشکیل شده است و همه ی این زنجیره‌ها دارای یک زنجیره اصلی هستند. زنجیره‌های کوچکتر به زنجیره‌های پلاسما معروف هستند. زنجیره‌های جانبی پالی‌گان زنجیره‌های مبتنی بر پلاسما و مجهز به EVM  هستند که می‌توانند بلافاصله قراردادهای هوشمند را روی آنها مستقر کنند. رقیب آن Cosmos از یک ماشین مجازی مبتنی بر WASM استفاده می‌کند.

مزایای بهره‌بردن از طراحی بازرسی دوگانه ماتیک و پلاسما، در درجه اول موجب افزایش ظرفیت UX و توان مبادلات مالی غیرمتمرکز متناسب با نیازهای اصلی شبکه می­شود. ماتیک به‌جای استفاده از معاملات تأیید شده در بلاک‌چین اصلی اتریوم که با هزینه‌های زیادی انجام شدند، این امکان را به توسعه‌دهندگان می‌دهد که این مبادلات مالی غیرمتمرکز را با سرعت بیشتر و هزینه کمتری با معاملات MetaMask انجام دهند.

پلتفرم ماتیک امکان استفاده از موارد بسیاری را در شبکه خود فراهم کرده است، ازجمله این امکانات می‌توان به استخرهای نقدینگی، پرداخت P2P، بسترهای وام، DEX و سیستم اعتبار دهی، تأیید هویت و بازی‌ها اشاره کرد. باوجود این، هنوز مشکلات و چالش‌های زیادی برای پلاسما و ماتیک وجود دارد.

تاریخچه و بنیان‌گذاران پلتفرم پالی‌گان Polygon

پلتفرم پالی‌گان Polygon و یا همان Matic Network سابق در اکتبر ۲۰۱۷ راه‌اندازی شد. این پلتفرم توسط دو توسعه‌دهنده با تجربه بلاک‌چین، با نام‌های Jaynti Kanani و Sandeep Nailwal تاسیس شد.در سال ۲۰۱۹ تیم پلی‌گان کمک بزرگی به اکوسیستم اتریوم کرد. این تیم بر روی پیاده‌سازی MVP پلاسما، پروتکل WalletConnect و موتور اتریوم کار کردند.

از دیگر بنیان‌گذاران پلی‌گان می‌توان به Jaynti Kanani اشاره کرد. این فرد در حال حاضر به عنوان مدیرعامل پلی‌گان فعالیت می‌کند. Kanani یک توسعه‌دهنده و مهندس بلاک‌چین است که در حال حاضر به عنوان مدیر عامل Polygon فعالیت می‌کند. لازم به ذکر‌است که Jaynti Kansni نقش اساسی در پیاده‌سازی پلاسما، Web3 و پروتکل WalletConnect در اتریوم داشت.

Sandeep Nailwal از دیگر بنیان‌گذاران پلی‌گان و مدیر ارشد می‌باشد. Nailwal یک برنامه‌نویس و کارآفرین است. قبل از شروع همکاری با پلی‌گان، وی به عنوان مدیر‌عامل Scopeweaver و مدیر فنی گروه Welspune فعالیت کرده بود. Anurag Arjun نیز از بنیان‌گذاران این پلتفرم به شمار می‌رود.

ارز دیجیتال پالی‌گان چگونه کار می‌کند؟

معماری Polygon در بهترین حالت خود می‌تواند به عنوان یک سیستم چهار لایه متشکل از لایه اتریوم، لایه امنیتی، لایه شبکه‌های Polygon و لایه اجرا تعریف شود.

لایه اتریوم اساساً مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند است که در اتریوم اجرا می‌شود. این قراردادهای هوشمند مواردی مانند نهایی کردن تراکنش‌ها، استیکینگ و ارتباط بین اتریوم و زنجیره‌های مختلف پلی‌گان را کنترل می‌کنند. لایه امنیتی در کنار اتریوم اجرا می‌شود و نقش «اعتبارسنجی‌ها به عنوان یک سرویس» را فراهم می‌کند که به زنجیره‌ها امکان می‌دهد از یک لایه امنیتی اضافی بهره‌مند شوند. هر دو لایه اتریوم و امنیت اختیاری هستند.

بالای این دو لایه، دو لایه اجباری وجود دارد. اولین لایه، شبکه‌های پلی‌گان است که اکوسیستم شبکه‌های بلاک‌چین ساخته‌شده روی ارز دیجیتال پالی‌گان است. هر کدام از این شبکه‌ها جامعه مخصوص به خود را دارند و مسئولیت رسیدگی به اجماع و تولید بلاک در شبکه را دارند. لایه دوم، لایه اجرا یا پیاده‌سازی ماشین مجازی اتریومِ پلی‌گان (Polygon’s Ethereum Virtual Machine (EVM)) است که برای اجرای قراردادهای هوشمند استفاده می‌شود.

زنجیره‌هایی که روی ارز دیجیتال پالی‌گان راه‌اندازی شده‌اند، به لطف قابلیت‌های اختیاری ارسال پیام Polygon قادر به برقراری ارتباط هم با یکدیگر و هم با زنجیره اصلی اتریوم هستند.

هدف بلندمدت ارز دیجیتال پالی‌گان فراهم آوردن جهانی باز و بدون مرز است که در آن کاربران می‌توانند بدون نیاز به گشتن در واسطه‌ها، با محصولات و خدمات غیرمتمرکز ارتباط برقرار کنند. هدف Polygon ایجاد یک هاب است که بلاک‌چین‌های مختلف می‌توانند به راحتی به آن متصل شوند، در حالی که به طور همزمان بر برخی از محدودیت‌های خود _مانند هزینه‌های بالا، مقیاس پذیری ضعیف و امنیت محدود غلبه می‌کنند.

ارز دیجیتال پالی‌گان از فناوری‌های مختلفی برای دستیابی به این چشم‌انداز استفاده می‌کند. این موارد عبارت‌اند از:

• زنجیره POS:

زنجیره اصلی Polygon یک زنجیره جانبی اتریوم است که با نام Matic POS Chain شناخته می‌شود و یک لایه امنیتی اثبات سهام (PoS) را به زنجیره بلوکی راه‌اندازی‌شده در Polygon اضافه می‌کند.

• زنجیره‌های پلاسما:

ارز دیجیتال پالی‌گان از یک فناوری مقیاس‌پذیر معروف به پلاسما برای جابه‌جایی دارایی‌ها بین زنجیره ریشه و زنجیرهای فرزند از طریق پل‌های پلاسما استفاده می‌کند.

• ZK-rollups:

یک راه‌حل مقیاس‌ پذیری دیگر است که تعداد زیادی انتقالات خارج از زنجیره (off-chain) را در یک تراکنش واحد قرار می‌دهد و از «اثبات دانش صفر» برای ثبت عمومی نهایی در زنجیره اصلی اتریوم استفاده می‌کند.

• Optimistic rollups:

راه‌حلی که در بلاک‌چین اتریوم برای تسهیل تراکنش‌های فوری با استفاده از «اثبات تقلب» اجرا می‌شود.

همان‌طور که ممکن است متوجه شده باشید، ارز دیجیتال پالی‌گان قصد دارد بیش از یک راه‌حل مقیاس‌پذیری را استفاده کند و هدفش به حداقل رساندن موانع ورود و تلاش برای کاهش هزینه‌های تراکنش به حداقل ممکن است.

بررسی عملکرد پلتفرم ارز دیجیتال پالی‌گان

• لایه اتریوم:

این لایه شامل گروهی از قراردادهای هوشمند که در اتریوم اجرا می‌شوند، می‌باشد. کنترل بخش‌های مختلفی از پلتفرم پلی‌گان همانند تراکنش‌ها، استیکینگ و ارتباط بین اتریوم و زنجیره‌های مختلف در پلی‌گان بر عهده این لایه می‌باشد.

• لایه امنیتی:

این لایه امکان استفاده زنجیره‌ها از یک لایه امنیتی اضافی را می‌دهد. این لایه و لایه‌ای که در ابتدا به توضیح آن پرداختیم اختیاری می‌باشند.

• لایه شبکه‌های پلی‌گان:

این لایه شامل شبکه‌های مختلفی می‌باشد که بر روی بلاک‌چین پلی‌گان ساخته شده‌اند. هر کدام از این شبکه‌ها موظفند تا به اجماع و تولید بلاک در شبکه رسیدگی کنند.

• لایه اجرا:

این لایه به عنوان لایه پیاده‌سازی ماشین مجازی اتریوم و یا EVM شناخته می‌شود که برای اجرای قراردادهای هوشمند مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تفاوت پالی‌گان با MATIC

ماتیک از فناوری معروف به پلاسما (Plasma) برای پردازش معاملات خارج از زنجیره قبل از نهایی کردن آنها در زنجیره‌ی اصلی اتریوم استفاده می‌کند. اما پالی‌گان، مانند ماتیک تنها یک راه حل ساده برای حل مشکل مقیاس‌پذیری نیست. این پروژه به گونه‌ای طراحی شده‌است که به بلاک‌چین‌های مختلف اجازه‌ی تعامل بدهد.

توکن ماتیک (Matic) چیست؟

ارزدیجیتال پلی‌گان از توکن ماتیک (MATIC) استفاده می‌کند. توکن MATIC برای اهداف مختلفی در اکوسیستم Polygon مورد استفاده قرار می‌گیرد: از جمله شرکت در مدیریت شبکه با رأی دادن به پیشنهادهای بهبود Polygon (PIPs)، کمک به امنیت از طریق استیکینگ و همچنین پرداخت کارمزد‌های شبکه اتریوم.

آینده ارز دیجیتال پالی‌گان

رقابت بر سر اولین راه‌حل ایجاد قابلیت همکاری هنوز بسیار زیاد است. راه‌حل‌های اثبات سهام پلی‌گان و راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری پلاسما وجود دارند. اما توسعه‌دهندگان هنوز نمی‌توانند زنجیره‌های امنیتی مستقل یا مشترک خود را روی ارز دیجیتال پالی‌گان راه‌اندازی کنند.

هنوز ویژگی‌های ZK-rollups و Optimistic rollups در شبکه پلی‌گان راه‌اندازی نشده است. در حال حاضر تنها راه حل مقیاس‌پذیری موجود در ارز دیجیتال پلی‌گان استفاده از شبکه پلاسما است.

رقبای Polygon نیز عجله دارند که طرح‌های خود را وارد بازار کنند. البته از مارس ۲۰۲۱، پولکادات (Polkadot) هنوز parachains عمومی خود را به طور کامل راه‌اندازی نکرده و کازماس (Cosmos) هم پروتکل ارتباطات بین بلاک‌چین خود را  به طور کامل عملیاتی نکرده است.

با توجه به اینکه ارز دیجیتال پالی‌گان تازه در فوریه ۲۰۲۱ آگهی شد، هنوز نقشه راه آن و جزئیات پیشرفت پروژه دقیق مشخص نیست.

پالی‌گان چه ویژگی‌های خاصی دارد؟

• پروژه پالی‌گان یکی از جدیدترین پروژه‌های ارز دیجیتال برای تعامل‌پذیری و مقیاس‌پذیری بلاک‌چین‌ها است. برای حل برخی از محدودیت‌های پروژه‌های تعامل پذیری نظیر پولکادات و کازموس طراحی شده‌است.
• یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد پالی‌گان، سازگاری با ماشین مجازی اتریوم است. در نتیجه خود را برای کسانی که به ساخت برنامه در اتریوم و برنامه‌نویسی در سالیدیتی (Solidity) عادت دارند، قابل دسترسی می‌کند. رقیب پالی‌گان یعنی کازموس، از یک ماشین مجازی مبتنی بر WASM استفاده می‌کند.
• مدل امنیتی پالی‌گان کاملاً اختیاری است. یعنی نیازی نیست پلتفرم‌های حاکمیتی استقلال و انعطاف‌پذیری خود را برای داشتن امنیت بیشتر به خطر بیاندازند.
• پالی‌گان ادعا می‌کند که به اندازه کافی انعطاف‌پذیر است و می‌تواند به جز زنجیره‌های پلاسما، رول آپ‌های ZK و رول آپ‌های خوش بینانه، از سایر راه‌حل‌های مقیاس‌پذیری استفاده کند.

کیف پول‌های پشتیبانی کننده پالی‌گان

کیف پول‌های سخت‌افزاری

• کیف پول سخت‌افزاری لجر (Ledger)
• کیف پول سخت‌افزاری ترزور (Trezor)
• کیف پول سخت‌افزاری سیف پال (SafePal)
• کیف پول سخت‌افزاری کول ولت (Cool Wallet S)

کیف پول‌های نرم‌افزاری

• کیف پول نرم‌افزاری اتمیک (Atomic)
• کیف پول نرم‌افزاری تراست والت (Trust Wallet)