NFT یا توکن غیر قابل معاوضه نوعی خاص از توکن‌های رمزنگاری است که با استفاده از تکنولوژی بلاک‌چین گونه‌ای دارایی دیجیتال ایجاد می‌کند که قابل تکثیر نیست. قیمت یک توکن NFT با هر توکن مشابه آن متفاوت است. هر NFT منحصر‌به‌فرد است، بنابراین آن‌ها همچون سرمایه‌های دنیای واقعی مانند سنگ‌های قیمتی، آثار هنری یا کلکسیونی غیر قابل معاوضه هستند.

NFTها توکن هستند، پس بهتر است پیش از صحبت راجع به NFT بدانیم توکن چیست و به یکی از مواردی که کوین‌ را از توکن متمایز می‌کند اشاره کنیم. کوین‌ها قابل تولید نیستند، به عنوان مثال کسی بیت‌کوین را تولید نمی‌کند، بلکه ماینرها با حل یک سری مسائل پیچیده به استخراج بیت‌کوین می‌پردازند. اما ساخت توکن امکان‌پذیر است و به عنوان مثال توکن تتر که یک توکن شناخته‌شده است قابلیت ساخته شدن را دارد.

ما دو نوع دارایی داریم:

• دارایی های قابل تعویض
• دارای های غیر قابل تعویض (NFT)

برای روشن شدن مفهوم غیر قابل تعویض بودن باید با مفهوم قابل تعویض بودن نیز آشنا شوید. در نظر بگیرید که شما یک گردنبند یادگاری از دوستی قدیمی دارید، فردی آن گردنبند را از شما قرض می‌گیرد و هفته‌ی بعد آن را به شما تحویل می‌دهد.

در این صورت گردنبند یادگاری شما غیرقابل تعویض است و آن فرد نمی‌تواند گردنبند دیگری را به جای گردنبندی که تحویل گرفته به شما پس دهد، زیرا آن گردنبند خاص بوده است. پس گردنبند یادگاری شما غیر قابل تعویض است، حتی اگر گردنبند دیگری از نظر ظاهر با گردنبند یادگاری شما شباهت داشته باشد.

از طرف دیگر شخصی را درنظر بگیرید که مبلغ صد دلار را از شما قرض گرفته است، اگر آن شخص بخواهد ماه آینده پول شما را پس دهد، لازم نیست دقیقا اسکناس‌هایی که شما به او داده بودید را به شما تحویل دهد، شاید بتوان گفت احتمالش بسیار کم است.

پس به عبارتی اسکناس‌هایی که به شما تحویل داده می‌شوند، قابل تعویض هستند، و حتی اگر شما ۱۰۰ عدد اسکناس یک دلاری به آن شخص داده باشید، او می‌تواند یک اسکناس صد دلاری را به شما برگرداند، زیرا ارزش هر دو یکسان است. در نتیجه می‌توان گفت مبلغ پول ۱۰۰ دلار قابل تعویض است.

ویژگی‌ها و مزایای توکن‌های غیر قابل معاوضه

کمیاب:

ارزش توکن‌های غیر قابل معاوضه ناشی از کمیاب بودن آن‌ها است. اگرچه توسعه‌دهندگان NFT-ها هر اندازه بخواهند می‌توانند از این توکن‌ها بسازند؛ اما با محدود کردن تعداد آن‌ها، باعث افزایش نادر بودن آن‌ها می‌شوند.

تقسیم نشدنی:

اگرچه این امر قانون نیست ولی اغلب توکن‌های غیر قابل معاوضه به واحدهای کوچک‌تر تقسیم نمی‌شوند، یا کل یک اثر هنری دیجیتال را خریداری می‌کنید یا اصلا آن را نمی‌خرید.

یکتایی:

این مورد مهم‌ترین ویژگی یک NFT است. NFT-ها دارای زبانه‌ای (tab) از اطلاعات ثابت هستند که یکتا بودن آن‌ها را ثبت می‌کند. به این ویژگی به‌عنوان گواهی اصالت نگاه کنید.

قابل انتقال:

برخلاف توکن‌های قابل معاوضه قابل ترید، توکن‌های غیر قابل معاوضه در بازارهای خاصی خرید و فروش می‌شوند. بااین‌حال ارزش آن‌ها به منحصر‌به‌فرد بودنشان بستگی دارد.

دارای اصالت:

توکن‌های غیر قابل معاوضه مبتنی بر تکنولوژی بلاک‌چین هستند، بنابراین می‎‌توانید از اصالت NFT خود مطمئن شوید، زیرا ساخت چیزی جعلی در لجر تغییر ناپذیر نامتمرکز تقریبا محال است.

حافظ حق مالکیت: این مورد هم به استفاده‌ی NFT از پلتفرم‌های نامتمرکز اشاره می‌کند که در آن هیچ مالکی داده‌ای را پس از ثبت نمی‌تواند تغییر دهد.

توکن NFT

توکن‌های غیر قابل تعویض NFT روی بلاک‌چین اتریوم ساخته و جا به جا می‌شوند. اینکه صاحب یک توکن NFT چه کسی است در بلاک‌چین ثبت می‌شود و تمام سیستم‌هایی که به بلاک‌چین متصل هستند به اطلاعات آن توکن دسترسی دارند و کسی امکان ایجاد تغییر در اطلاعات ثبت شده را ندارد.

پس NFTها منحصر به فرد هستند و به دلیل استفاده از بلاک‌ چین امنیت لازم برای آن‌ها فراهم شده است.

تفاوت NFT با ارزهای دیجیتال

همچون ارزهای دیجیتال، توکن‌های NFT نیز یک دارایی دیجیتال به حساب می‌آیند، اما NFTها تفاوت‌‌هایی با ارزهای دیجیتال دارند که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.

• قابل تقسیم نیستند.

توکن‌های NFT بر خلاف ارزهای دیجیتال قابل تقسیم نیستند، یعنی اینکه شما امکان خرید بخشی از یک توکن NFT را ندارید، یا همه‌ی آن یا هیچ.

ولی در ارزهای دیجیتال می‌توانید به اندازه‌ی سرمایه‌ی خود، نیم و یا حتی بخش کمتری از اتریوم یا ارزهای دیگر را خریداری کنید.

• نظیر ندارند.

مجسمه‌سازی را در نظر بگیرید که تصمیم گرفته است اولین مجسمه‌ای که ساخته است را به توکن تبدیل کرده و به فروش برساند. فقط اولین مجسمه‌ی آن مجسمه‌ساز با ویژگی‌های خاصی که دارد به عنوان اولین مجسمه‌ی آن هنرمند وجود دارد که در صورت تبدیل شدن آن مجسمه‌ی خاص به توکن NFT ، آن توکن که معرف مجسمه بوده است نیز منحصر به فرد خواهد بود.

البته گاهی افرادی تصمیم می‌گیرند که ۲۰ توکن از اثر هنری خود تولید کنند، در این صورت با وجود محدودیت تعداد توکن‌ها بیش از یک توکن است. مثلا ساخت ۲۰ توکن از یک قطعه موسیقی.

• غیر قابل تعویض هستند.

توضیحاتی راجع به غیر قابل تعویض بودن توکن‌های NFT پیش از این ارائه شد.

هزینه ساخت NFT

هزینه‌ی ساخت توکن NFT از مواردی است که افراد زیادی را برای ورود به دنیای NFTها مردد کرده است. در برخی مواقع کارمزد ساخت توکن حتی از قیمت خود اثر نیز پیشی می‌گیرد. معمولا برای ساخت یک توکن مبلغی معادل ۱۰۰ دلار باید در پلتفرم‌هایی که اجازه‌ی ساخت توکن NFT را می‌دهند هزینه کرد. پس اگر قرار باشد NFTها تغییراتی را در سیستم ساخت و خرید و فروش شاهد باشند احتمالا کاهش کارمزد ساخت یکی از آن تغییرات خواهد بود.

۴ کاربرد توکن‌های NFT

• کلکسیونرها

شاید یک ساعت قدیمی خیلی برای شما جذاب نباشد، اما کلکسیونرها علاقه‌ی خاصی به جمع‌آوری ساعت، تمبر و یا هر چیز دیگری دارند. کسی که یک وسیله‌ی قدیمی دارد می‌تواند با تبدیل آن به توکن NFT آن را به فروش برساند.

از طرف دیگر کلکسیونرها می‌توانند با خرید توکن حق مالکیت آن وسیله را برای خود به دست آورند. گاهی نیز ارسال کالای اصلی علاوه بر توکن در روند معامله انجام می‌گیرد.

• خالقان هنرهای دیجیتالی

حفاظت از حق کپی‌رایت به خصوص برای هنرمندانی که در عرصه‌ی هنرهای دیجیتالی فعالیت می‌کنند، همیشه یک چالش بوده است.

با منحصر به فرد کردن اثر هنری توسط توکن NFT مشخصات صاحب اثر در بلاک‌چین ثبت شده و قابل تغییر نیست.

با استفاده از توکن NFT همچنین می‌توان سودهای بیشتری کسب کرد، زیرا اگر قصد فروش اثر خود را داشته باشید، به جای پرداخت سود به واسطه‌ها، می‌توانید سود بیشتری نیز کسب کنید.

• بازی‌های دیجیتالی

خرید و فروش برخی از اقلام مورد نیاز در بازی‌های رایانه‌ای که اغلب به سختی به دست می‌آیند، که در اکثر موارد امکان خرید یا فروش به کاربران داده نمی‌شود. توکن‌های NFT می‌توانند این مشکل را حل کنند. کاربران می‌توانند اقلام بازی‌های خود (به عنوان مثال یک اسلحه) را به توکن تبدیل کرده و به فروش برسانند.

• دارایی‌های حقیقی و مجازی

خرید خانه، ویلا، لباس و یا هر چیزی که فکرش را بکنید با کمک NFTها می‌تواند به سادگی انجام شود. با اینکه NFTها بسیار نوظهور هستند و افراد زیادی حتی شاید با آن آشنایی نداشته باشند، هستند کسانی که دارایی خود را با استفاده از توکن NFT به فروش رسانده‌اند و این به آن معناست که افرادی نیز حاضر به خرید خانه یا هرآنچه نیاز دارند با کمک توکن NFT هستند.

در ارتباط با دارایی‌های مجازی می‌توان Ethereum Name Service را به عنوان ارائه‌دهنده‌ی دامنه‌ی ETH نام برد. این دامنه‌ها بدون نیاز به واسط قابل انتقال به غیر هستند.

خرید توکن NFT

یکی از راه‌های به دست آوردن توکن NFT خرید آن از یکی از فروشگاه‌هایی است که این توکن‌ها را به فروش می‌گذارند.

به عنوان مثال در فروشگاه Rarible به راحتی با کلیک روی توکن مورد نظر و سپس گزینه‌ی Buy می‌توانید اقدام به خرید توکن آن اثر بکنید.

با کلیک بر روی گزینه‌ی Place a bid یک قیمت پیشنهادی برای این توکن انتخاب می‌کنید.

علاوه بر فروشگاه‌هایی که توکن‌های NFT را برای فروش ارائه می‌دهند، شما می‌توانید با انجام یک سری بازی توکن‌های NFT را دریافت کنید.

معرفی تعدادی از شناخته شده‌ترین توکن‌های NFT فروخته شده

• Everydays

آقای Mike Winkelmann که یک هنرمند در عرصه‌ی هنرهای دیجیتال به حساب می‌آید با ساخت کلاژی از ۵۰۰۰ اثری که ایشان طراحی کرده بودند و روند پیشرفت کاریشان در آن مشهود بود با قیمت ۳/۶۹ میلیون دلار به فروش رسید.

• کریپتوپانک

این NFT که مجموعه‎‌ای از ۱۰ هزار کاراکنر دیجیتالی است و جز اولین NFTها به حساب می‌آید توسط Dylan Field، مدیرعامل شرکت تولیدکننده نرم‌افزارهای طراحی Figma به قیمت ۲۰۰/۴ اتریوم به فروش رسید.

• Crossroad

باز هم هنرمند دیگری در عرصه‌ی هنرهای دیجیتالی به نام Beeple که ویدئویی از یک شخصیت شکست‌خورده که معرف ترامپ است را به نمایش در ‌آورد، بر روی بدن این کاراکتر کلمات ناخوشایندی همچون Loser به معنی بازنده به چشم می‌خورد. این NFT با قیمت ۶/۶ کیلیون دلار به فروش رسید.

• اولین توییت منتشر شده

آقای Jack Dorsey مدیرعامل و هم‌ بنیان‌گذار توئیتر اولین توئیت ثبت شده خود را تبدیل به توکن NFT کرد و به مبلغ ۹/۲ میلیون دلار به فروش رساند.

کجا می‌توان NFTها را فروخت؟

از معروف‌ترین فروشگاه‌های اینترنتی NFT می‌توان به زورا (Zora)، ریربل (Rarible)، سوپر ریر (SuperRare)، نیفتی گیتوی (Nify Gateway)، اوپن سی (OpenSea) اشاره کرد.

کیف‌پول‌هایی که از توکن‌NFT پشتیبانی می‌کنند

بهترین والت‌هایی برای NFT شامل مای اتر والت (MyEtherWallet)، تراست والت (TrustWallet)، متامسک (Metamask)، رین بو (Rainbow)، کوین بیس والت (Coinbase Wallet) هستند.

چرا NFTها با ارزش هستند؟

گیمرها و کلکسیونرها به وسیله‌ی NFTها می‌توانند مالکان تغییرناپذیر آیتم‌های داخل بازی و سایر سرمایه‌های یکتا باشند و از آن‌ها پول نیز کسب کنند.هنرمندان می‌‎توانند آثار دیجیتال خود را به‌طور مستقیم به مخاطبان و بدون نیاز به حراجی‌ها در سراسر دنیا بفروشند و از این طریق سهم بیشتری از سود حاصل از فروش را برای خود نگه دارند.

گران‌ترین توکن غیرقابل معاوضه کدام است؟

گران‌ترین NFT فروخته شده به قیمت ۶۹ میلیون دلار، «همه‌ی روزها: ۵۰۰۰ روز اول» نام دارد که توسط بیپل ساخته شده و توسط جاستین سان، مؤسس پلتفرم رمزارز ترون خریداری شده است.